Akım Trafosu Nedir ve Nasıl Çalışır?

Elektrik tesisatlarında akımın ölçülmesi ve izlenmesi, hem güvenlik hem de enerji tasarrufu açısından oldukça önemlidir. Bu amaçla kullanılan akım trafoları, yüksek akımları güvenli ve pratik bir şekilde ölçmeyi mümkün kılar. 

Akım Trafoları Nasıl Çalışır?

Akım trafoları, birincil sargılarından geçen akımın manyetik alanını kullanarak ikincil sargılarında orantılı bir akım üreten transformatörlerdir. Birincil sargılar, ölçülecek yüksek akımdan etkilenirken, ikincil sargılar daha düşük bir akım üretir. Bu sayede, yüksek akımların doğrudan ölçüm ekipmanlarına bağlanmadan ölçülmesi ve izlenmesi mümkün hale gelir.

Akım Trafolarının Çeşitleri

Sarımlı Akım Trafoları: Bu en yaygın akım trafosu türüdür ve birincil ve ikincil sargılar, bir çekirdek üzerine sarılır.

Sabit Çekirdekli Akım Trafoları: Bu tipte, birincil ve ikincil sargılar sabit bir çekirdeğe yerleştirilir.

Pencere Tipi Akım Trafoları: Bu tipte, birincil iletken, pencere şeklinde bir çekirdekten geçer ve ikincil sargılar bu çekirdeğin etrafına sarılır.

Baskı Tipi Akım Trafoları: Bu tipte, birincil iletken, bir izolatöre yerleştirilmiş bir çekirdekten geçer ve ikincil sargılar bu izolatörün etrafına sarılır.

Akım Trafolarının Kullanım Alanları

Ölçüm: Akım trafoları, yüksek akımlı elektrik tesisatlarında akımın ölçülmesi için kullanılır. Bu sayede, wattmetre, enerji sayaçları ve diğer ölçüm cihazları gibi ekipmanlar güvenli ve doğru bir şekilde çalışabilir.

Koruma: Akım trafoları, aşırı akım röleleri ile birlikte kullanılarak elektrik tesisatlarında aşırı akım koruma sağlanır. Aşırı akım durumunda, akım trafosu röleye sinyal göndererek devreyi keser ve yangın gibi tehlikelerin önüne geçer.

Harmonik Filtreleme: Akım trafoları, harmonik filtreleme sistemlerinde kullanılır. Harmonikler, elektrik şebekesinde istenmeyen dalgalanmalardır ve akım trafoları bu dalgalanmaları izleyerek filtreleme sisteminin çalışmasını sağlar.

Akım Trafosu Seçerken Dikkat Edilmesi Gerekenler

Akım Oranı: Ölçülecek akımın değeri ve ikincil sargılardan elde edilmek istenen akım değeri göz önünde bulundurularak uygun bir akım oranına sahip trafo seçilmelidir.

Güvenlik Sınıfı: Elektrik tesisatının gerilim seviyesine uygun bir güvenlik sınıfına sahip trafo seçilmelidir.

Doğruluk Sınıfı: Ölçüm hassasiyeti göz önünde bulundurularak uygun bir doğruluk sınıfına sahip trafo seçilmelidir.

Çevresel Koşullar: Trafonun kurulacağı ortamın sıcaklık, nem ve toz gibi faktörleri göz önünde bulundurularak uygun bir model seçilmelidir.